Meer normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen bij boomteelt in 2022
De SBGB en Rijnland werken al ruime tijd aan de vermindering van emissies van gewasbeschermingsmiddelen naar het water. Bij metingen van de waterkwaliteit in Greenport Boskoop heeft Rijnland in 2022 meer normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen dan in 2021. Dit stemt niet gerust. Wat is de grootste probleemstof? En wat kunnen we doen om dit te verminderen?
Rijnland meet al vele jaren de waterkwaliteit op een aantal vaste punten in Greenport Boskoop en toetst deze aan de normen. Het aantal overschrijdingen is vanuit het verleden flink gedaald, maar de laatste jaren schommelt het aantal normoverschrijdingen rond dezelfde waarde en is er geen daling te zien van deze normoverschrijdingen. Metazachloor, de werkzame stof van o.a. Butisan S en Springbok, blijft net als voorgaande jaren een probleemstof. Maar Rijnland treft ook steeds meer insecticide aan in het water.
Normoverschrijdingen zijn toegenomen ten opzichte van 2021
Er zijn in 2022 zowel voor de jaargemiddelde norm (JG-MKN) als de maximaal aanvaardbare concentratie (MAC-MKN) meer normoverschrijdingen waargenomen dan in 2021 (Figuur 1). De laatste jaren schommelt het aantal normoverschrijdingen rond dezelfde waarde en is er geen daling te zien.
Aantal normoverschrijdingen verschilt in het gebied
Op alle meetlocaties overschrijden een of meer stoffen de JG-MKN, waarbij de meeste normoverschrijdingen plaatsvinden in het noordoostelijk deel van de Gouwepolder (Figuur 2). Ook in het westelijk deel van polder het Zaanse Rietveld zijn veel normoverschrijdingen gemeten.
De meeste normoverschrijdingen van de MAC-MKN zijn gemeten in de Gouwepolder. Op één meetpunt is de concentratie metazachloor in zowel maart als april flink boven de norm aangetroffen (Figuur 2). In deze maanden wordt het middel ook vaak toegepast.
Metazachloor wederom grootste probleemstof
In 2022 werd metazachloor het vaakst boven beide normen gemeten (Figuur 3). De overschrijdingen vinden op meerdere locaties plaats. Dit gebeurt nu 4 jaar op rij.
Hiermee is metazachloor de grootste probleemstof. Middelen met metachloor, zoals Springbok en Butisan S, worden veelvuldig ingezet ter bestrijding van onkruid. In de maanden maart en april worden de meeste normoverschrijdingen waargenomen. In deze maanden wordt het middel ook vaak toegepast.
De overige normoverschrijdende stoffen betreft vooral insecticides zoals lambda-cyhalothrin (in Karate), boscalid (in Signum) en fenhexanamide (in Teldor).
De meeste stoffen hebben toelating in de boomteelt
Het grootste deel van de normoverschrijdingen (70%), zijn stoffen die zijn toegelaten in de boomteelt. Het is dan ook aannemelijk dat deze stoffen via de toepassing in de boomkwekerij, in het water terecht komen.
Er zijn ook stoffen aangetroffen die niet in de boomteelt worden gebruikt. Deze stoffen kunnen wel in andere landbouwsectoren gebruikt worden. De stoffen verspreiden zich via het water. Rijnland spreekt die sectoren ook aan op de toepassing van middelen. Net zoals we dat in de boomteelt doen.
Wanneer is het goed genoeg?
In de Toekomstvisie gewasbeschermingsmiddelen 2030 hebben overheden en agrarische sectoren afgesproken om vanaf 2027 geen normoverschrijdingen meer te hebben. In 2030 is het doel om nagenoeg geen emissies meer te hebben van gewasbeschermingsmiddelen naar het milieu.
De laatste jaren schommelt het aantal normoverschrijdingen rond dezelfde waarde en is er geen daling te zien van deze normoverschrijdingen. Dit maakt dat er nog een flinke opgave is om het doel te halen, ondanks alle inspanningen die al gedaan zijn.
Wat kunnen we doen?
Rijnland snapt dat binnen het huidige systeem verduurzaming op een bedrijfseconomisch verantwoorde manier lastig is. Tegelijkertijd is te zien dat er middelen in het water komen, op het moment dat het toegepast wordt. Dit maakt dat er nog winst te behalen is tijdens het toepassen van middelen, maar ook in de manier hoe er wordt omgegaan met restvloeistoffen.
Het is daarom belangrijk om te beginnen met de dingen die wat makkelijker zijn. Zoals:
- Restvloeistoffen verwerken in een phytobac, i.p.v.
- Containervelden schoon vegen i.p.v. spuiten met Butisan S, Springbok en aanverwanten. Zie ook dit artikel in de vorige greenpost.
- Kies het juiste spuitmoment, zo dat er zo min mogelijk via afspoeling en drift in het water komt.
- Misschien kun je als kweker het gebruik van middelen beperken, door het inzetten van natuurlijke bestrijders.
Vraag via Landbouwportaal vrijblijvend een onafhankelijke coach aan die met je mee kan denken wat voor jou handige stappen zijn. Voor een aantal van bovenstaande maatregelen verleend Rijnland subsidie via het Landbouwportaal.