Kennisdossier | Plastic

In de sierteeltregio Boskoop wordt jaarlijks zo’n 8 miljoen kilo aan plastic potten, trays en andere verpakkingen gebruikt. De Greenport Regio Boskoop wil van de eenmalige plastics af en werkt toe naar een circulaire boomkwekerijsector. Nu al zijn er vele alternatieven voor plastics. U bent als kweker aan zet!

In de boomkwekerijsector wordt via het gebruik van plastic potten en trays en (in mindere mate) folies en hoezen voor de verpakking van producten veel plastic materiaal ingezet. Naar schatting bestaan de belangrijkste stromen van het plastic verbruik in de Greenport Boskoop uit 4,6 miljoen kg potten, 3,35 miljoen kg éénmalige trays en 0,38 miljoen kg eenmalige folies.

De ambitie van Greenport Boskoop is om de teelt en distributie (verpakkingen) zo te veranderen dat er sprake is van een toekomstbestendige circulaire Greenport. De ambitie voor 2030: 30 procent biobased verpakkingen, 50 procent meermalig gebruik transporttrays en 25 procent reductie van eenmalige verpakkingen. In 2040 moet de GB volledig duurzaam zijn op het gebied van plastics.

Er is veel regelgeving op komst die het gebruik van plastic gaan ontmoedigen, en deels verbieden en hergebruik stimuleren. Genoeg aanleiding om door de hele keten heen met dit thema aan de slag te gaan. Er zijn al veel opties en biobased alternatieven op de markt om het plasticverbruik in je eigen productieketen, en dat van je afnemers, te verminderen of minimaliseren. De ontwikkeling van meer mogelijkheden is volop gaande en dit biedt allerlei kansen, ook in commercieel opzicht.

Regelgeving & initiatieven/onderzoek

Op het gebied van het thema Plastics ben je als kweker gebonden aan regels en voorschriften, ook is er nieuwe wetgeving op komst. Daarnaast werkt de sector voortdurend aan initiatieven en onderzoek voor nieuwe oplossingen en verbeteringen. Een overzicht:

Regelgeving:

De EU heeft in de PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) voorgeschreven dat in 2030 minimaal 35 procent van het gebruikte plastic uit gerecycled plastic moet bestaan.
Anderzijds is er de Europese CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), die vanaf 2026 eisen zal stellen aan het gebruik van plastics in de keten. Via o.a. afnemers uit de retail (grote ondernemingen krijgen als eerste te maken krijgen met de regelgeving), komt de vraag om verduurzaming vanzelf ook bij de kweker op het erf terecht.
Sinds 2024 is de Ecodesign for Sustainable Product Regulation (ESPR) van kracht in de EU. Deze stelt functie-eisen voor het ontwerp van veel producten. Productpaspoorten worden verplicht waarbij aangetoond wordt dat rekening is gehouden met duurzaamheid van het ontwerp.

Innovaties en onderzoek:

Greenport Boskoop doet in een pilot onderzoek naar de inzet van meermalige trays en potten, gericht op in kaart brengen van de technische aspecten, keteneisen en logistieke verwerking.
Greenport Boskoop doet in twee pilots onderzoek naar de impact van uitlevering in biobased materiaal op de keten en op de perceptie van de consument.
Greenport Boskoop doet in een pilot onderzoek naar de ontwikkeling van meermalig wikkelfolie.
80 procent van de buitenplanten die vanuit Nederland worden verhandeld komen uit de regio Boskoop. Als er meermalig fust wordt ingezet in de regio Boskoop, dan heeft dat serieuze impact op de hele buitenplantenmarkt. Greenport Boskoop werkt mee aan een verkenning voor de implementatie van de juiste trays voor vaste planten en bomenteelt.
Vanuit het Programma Duurzame Ketens – Verpakkingen werkt Greenport Boskoop aan diverse doorbraakprojecten, samen met kwekers en ketenpartners. In deze projecten wordt gewerkt aan eliminatie of minimalisering van het gebruik van plastic in boomsierteeltregio Boskoop.

Stappenplan

De Greenport Regio Boskoop wil en kan een circulaire tuinbouwregio worden als het gaat om plastics. Dat kan niet zonder de kwekers. Volg dit eenvoudige stappenplan en ontdek waar je nu al kunt verbeteren:

Gebruik herbruikbare kweektrays
Gebruik van meermalige, herbruikbare kweektrays. Dit vraagt inrichting van het bedrijfsproces en logistieke samenwerking binnen je eigen afzetketen. O.a. samenwerking met een gespecialiseerd distributiebedrijf en de inzet van traywassers voor de bedrijfshygiëne.

Maak gebruik van biobased materialen
Gebruik van biobased potten. Al decennia wordt gezocht naar de toepassing van biobased bloempotten. De laatste jaren heeft de ontwikkeling geleidt tot echt geschikte alternatieven. O.a. ook veenvrij geproduceerd. Technisch is het goed mogelijk, marktimplementatie en acceptatie bij handel en retail kan nog een uitdaging zijn.

Gebruik duurzame folies
Gebruik van duurzame krimp/wikkelfolies. Voor het inpakken van pallets en karren vol bomen en planten wordt wikkelfolie gebruikt. Hiervoor zijn duurzame alternatieven beschikbaar.

Gebruik meermalig transporttrays
Gebruik van meermalige transporttrays voor het vervoer van producten. Er zijn al boomkwekers die statiegeld rekenen op verkooptrays aan hun afnemers, zodat zoveel mogelijk materiaal terugkomt voor hergebruik.

Gebruik een retoursysteem voor recyclebare materialen
Deelnemen aan regionaal retoursysteem Boskoop. Via de ophaalservice van toeleverancier Telermaat worden in regio Boskoop plastic materialen retour genomen bij kwekers, gesorteerd en gereed gemaakt voor recycling.

Bepaal je bedrijfsstrategie in circulariteit
Ga na wat je huidige bedrijfsstrategie is volgens de R-ladder. De R-ladder geeft de mate van circulariteit aan. De ladder heeft zes treden die verschillende strategieën weergeven. Hoe hoger, hoe meer circulair. De R-ladder [link invoegen] doorloopt de stappen refuse, rethink, reduce, reuse, repair, re-manufactoring, recycling, recover. Deze ladder kan aanknopingspunten bieden voor meer circulair werken in verpakkingen.

Dit kennisdossiers is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de gemeente Alphen aan den Rijn, Leader en een EU-subsidie vanuit het POP3-programma (Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (ELFPO). Het kennisdossier draagt bij aan de ontwikkelingsstrategie van de Lokale Actie Groep Holland Rijnland.